Колумна на Аника Стром Мелин: „ЕУ не може да ја разочара Украина за членство. Затоа ЕУ мора да направи промени“.
Тоа беше моќен говор што претседателот на Украина го одржа пред Европскиот парламент во четвртокот.
Аплаузите никогаш немаше да завршат кога Володимир Зеленскиј изјави дека таборот на Украина против руските трупи за инвазија е исто така конфликт за европските вредности и да се „врати дома“ во Европа и да стане членка на ЕУ. „Затоа се борите“, објасни претседателот подоцна вечерта кога се сретна со шефот на државата и владата на ЕУ.
Одговорот на ЕУ не беше толку јасен. Од различни страни се зборуваше дека иднината на Украина „лежи во ЕУ“, но што значи тоа навистина не е јасно. Сите убави зборови од различните претставници на ЕУ можат да остават впечаток дека Украина наскоро може да биде добредојдена како членка. Тоа веројатно нема да се случи.
Кога станува збор за проширувањето (не само Украина), ЕУ не е целосно искрена. Однадвор, се тврди дека процесот е исклучиво „заснован на заслуги“. Доколку се исполнат формалните барања, не би требало да има пречки за нова членка на ЕУ.
Но, сите знаат дека се работи и за непредвидлива реална политика. Покрај тоа, правото на вето на земјите од ЕУ може да биде суспендирано на речиси секое време. Само помислете на Македонија. Земјата аплицираше за членство во 2004 година, доби статус на таканаречена земја кандидат во 2005 година, а потоа мораше да почека до летото 2022 година пред да започнат преговорите. Долгото време на чекање не се должи на немање „заслуги“, туку на тоа што Бугарија не сакаше да ја вклучи Македонија и затоа го искористи своето вето за да го спречи почетокот на преговорите. Размислете и за Србија, која аплицираше за членство во 2009 година и преговара со ЕУ од 2014 година, или Црна Гора, која аплицираше во 2008 година и преговара од 2012 година. Или Албанија, која аплицираше во 2009 година, но не и беше дозволено да започне преговори до ова лето. . И за Молдавија и Босна Херцеговина, кои ова лето станаа земји кандидати. Фрустрацијата расте насекаде: Дали ЕУ не сака заедно – или не? Разочарувањето е опасна сила. Во Западен Балкан, незадоволството од легитимните очекувања може да доведе до тоа земјите да се оттргнат од ЕУ, кон Русија или Кина.
Кога ова лето шефовите на држави и влади на ЕУ и доделија на Украина статус на таканаречена земја-кандидат, затоа постои ризик тоа да биде игра за галериите.
Боже мој, можеби ќе поминат неколку децении пред Украина да биде членка, одлуката беше коментирана во ходниците на ЕУ. Боже, корупцијата е страшна, трае вечно. И земјоделската поддршка на ЕУ! Боже мили, со сегашните правила на ЕУ, Украина би голтнала речиси се.
Така звучеше низ главните градови на ЕУ, но во меѓувреме Украина го засили темпото. Во екот беснее војна, украинските политичари и функционери успеаја да ги штиклираат едно по друго барање на ЕУ. Фактот дека заменик-министерот за одбрана на Украина беше принуден да го напушти во декември, на пример, се вели дека се толкува како знак дека раководството на земјата е сериозно во обидот да се надмине корупцијата.
Затоа, наскоро ќе биде јасно. Ако ЕУ е сериозна околу тоа дека Украина „припаѓа на ЕУ“ (а тоа го прават и земјите од Западен Балкан), мора да се подготви ново проширување.